گچ سفید برای زدودن ناصافی و روشن کردن دیوار، بر روی لایه «گچ خاک» کشیده می شود.

ملات گچ

اگر در محلی از ساختمان به ملاتی نیاز داشته باشیم که از ملات گچ وخاک زود گیر تر باشد ویا رنگ سفید ملات گچ برای ما مطرح باشد؛ از ملات گچ استفاده می کنند؛مانند سفید کاری اتاقها و همچنین در محل هایی که احتیاج به تکیه گاه موقت داریم و می خواهیم آجر را با یک تکیه گاه نه چندان محکم به دیوار متصل کنیم(اصطلاحا به آجری که بوسیله گچ به سطح عمودی دیوار چسبانیده می شود پکفته یا پاکوفته می گویند).در بسیاری موارد روی گچ کاری را رنگ نمی کردند،چون سفید را مقبول می دانستند ولی برای ازاره هایی که در معرض تماس و آلودگی قرار داشت داخل گچ کتیرا می ریختند؛که مانند مرمر مصنوعی می شد.(گاهی نیز به اندود گچ لاجورد(رنگ آبی)،شنگرف(رنگ آب هندوانه ای)، یا روی سخته(آنتیموان،رنگ زرد کمرنگ) ویا برگ کاسنی (رنگ سبز)اضافه می کردند، تا رنگی شود. امروزه برای رنگ آمیزی از رنگ روغن روی گچ استفاده می کنند.

زمان گرفتن ملات گچ گچ ساختمانی

باید زود شروع به گرفتن و سخت شدن کند و سخت شدن آن نیز باید زود به پایان برسد. گچ ساختمانی مرغوب آن است که شروع زمان گرفتن آن زود تر از 8 دقیقه و بیشتر از25 دقیقه نباشد؛ و پایان سخت شدنش زودتر از 20 دقیقه و دیر تر از یک ساعت نباشد.

اندازه گیری زمان شروع وپایان گرفتن گچ

اگر در یک ظرف مقداری آب بریزیم و روی آن به مقداری لازم گچ اضافه کنیم؛ شروع زمان سخت شدن ملات گچ از لحظه ای است که اگر داخل مخلوط را بوسیله میخی خط بیاندازیم بلا فاصله جای خط پر نشود؛ و پایان زمان سخت شدن از لحظه ای است که اگر روی ملات سخت شده را با انگشت ضربه بزنیم روی ملات در محلی که ضربه زده ایم آب ظاهر نشود.(مقداراین ضربه باید در حدود 5/0 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد) باید توجه داشت که گچ سخت شده شکل پذیری خود را از دست می دهد و دیگر قابل مصرف نیست.

خشک شدن گچ با توجه به گرمی و سردی هوا ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد .خشک شدن گچ زمانی پایان می یابد که رنگ آن کاملا سفید شود.

همان طور که گفته شد، با افزودن بعضی مواد به ملات گچ وملات گچ وخاک می توان این ملات را زود گیر یا دیر گیر تر نمود که بعضی از این مواد به شرح زیر است:

اگر 2 درصد وزن گچ ، به آن نمک طعام NaCIاضافه کنیم؛ گچ را زود گیر کرده ایم که آغاز گرفتن پس از3 دقیقه است و اگر10 درصد وزن گچ به آن نمک طعام اضافه کنیم آن را دیر گیر تر کرده ایم که آغاز گرفتن پس از 12 دقیقه است.و هر چه از این مقدار بیشتر نمک طعام اضافه کنیم زمان گیرش به تعویق می افتد.مثلا با افزودن 10درصد زمان گیرش به تعویق می افتدو به 5/12 دقیقه می رسد.

سریش نیز گچ را کند گیر می کند اگر به ملات گچ ازیک درصد تا6 درصد وزن آن سریشم اضافه کنیم آغاز گرفتن آن از 5/12 دقیقه تا 38 دقیقه به تاخیر می افتد. اگر به ملات گچ از1/0 تا5/0 درصد وزن گچ سریشم اضافه کنیم زمان آغاز سخت شدن آن از 10 دقیقه تا 2 ساعت به تاخیر می افتد.

با افزودن 5/0درصد تا یک درصد وزن گچ براکس به فرمول H2O و Na2B4O7 زمان آغاز گرفتن گچ از 15 دقیقه تا 5/1 ساعت به تاخیر می افتد. اگر به ملات گچ تا یک درصد وزن آن زاج سفید اضافه کنند زمان آغاز گرفتن آن تا 5/15 دقیقه به تاخیر می افتد ولی اگر مقدار زاج سفید را اضافه کرده و آن را تا 5درصد برسانند ملات گچ تند گیر شده و زمان آغاز گرفتن آن به 7 دقیقه می رسد.تاثیر زاج در عمل گیرش دقیقا عکس نمک طعام است.

کتیرا هم که برای مرمری کردن گچ مورد استفاده قرار می گرفت؛گچ را کند گیر می کند